වර්තමාන ලෝකයේ තාක්ෂණය අපගේ දෛනික ජීවිතයට බද්ධ වී ඇති ආකාරය අපට දැකගත හැකිය. මූල්‍ය සේවා ක්ෂේත්‍රයද මෙම තාක්ෂණික දියුණුව සමඟ විශාල පරිවර්තනයකට ලක්ව ඇත. ශ්‍රී ලංකාවේද ඩිජිටල් ණය යෙදුම් සහ ඔන්ලයින් ණය සේවා ජනතාව අතර ඉතා ජනප්‍රිය වී තිබේ. 2025 වසර වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ ස්මාර්ට්ෆෝන් භාවිතය 68% ක් දක්වා ඉහළ යාම මෙයට ප්‍රධාන හේතුවකි. ක්ෂණික මුදල් අවශ්‍යතා සඳහා පහසු සහ වේගවත් විසඳුමක් ලබා දෙන මෙම ණය යෙදුම්, මූල්‍ය අවශ්‍යතා ඇති අයට කඩිනම් සහයෝගයක් සපයයි.
කෙසේ වෙතත්, මෙම නවීන පහසුකම් සමඟ විවිධ අවදානම්ද මතුවිය හැකිය. ඉහළ පොලී අනුපාත, සැඟවුණු ගාස්තු, දත්ත පෞද්ගලිකත්ව ගැටලු සහ ආක්‍රමණශීලී ණය අයකර ගැනීමේ ක්‍රම මේ අතර ප්‍රධාන වේ. ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව (CBSL) සහ ඩිජිටල් විකල්ප ණය දීමේ සංගමය (DALA) වැනි ආයතන, මෙම ක්ෂේත්‍රය නියාමනය කිරීමට සහ පාරිභෝගික ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීමට පියවර ගෙන තිබේ. මෙම ලිපිය මඟින් ශ්‍රී ලංකාවේ ඩිජිටල් ණය වෙළඳපොළ පිළිබඳ පුළුල් දළ විශ්ලේෂණයක්, ප්‍රධාන ණය යෙදුම්, ඒවායේ සේවා සහ පාරිභෝගික ආරක්ෂාව පිළිබඳ ප්‍රායෝගික උපදෙස් ලබා දීමට අපේක්ෂා කරයි.
ඩිජිටල් ණය වෙළඳපොළ දළ විශ්ලේෂණය සහ නියාමන පරිසරය
2025 වසරේ මැද භාගය වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ ස්මාර්ට්ෆෝන් භාවිතය වැඩිහිටියන්ගෙන් 68% ක් දක්වා ළඟා වී ඇති අතර, එය 2023 දී පැවති 55% ට වඩා විශාල වර්ධනයකි. මෙම වර්ධනය ඩිජිටල් ණය යෙදුම් ක්ෂේත්‍රයේ විශාල ව්‍යාප්තියකට හේතු වී ඇත. 2025 වසරේ මුල් භාගයේදී යෙදුම් මත පදනම් වූ ණය හරහා රුපියල් බිලියන 12 ක් පමණ නිකුත් කර ඇති අතර, එය පෙර වසරට වඩා 45% ක වර්ධනයකි.
ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව සිය ගෙවීම් හා පියවීම් පද්ධති පනත යටතේ FinTech Regulatory Sandbox වැඩසටහනක් ක්‍රියාත්මක කරයි. මේ වන විට ණය යෙදුම් මුල පිරීම් 18 ක් සඳහා අනුමැතිය ලබා දී ඇත. ඩිජිටල් විකල්ප ණය දීමේ සංගමය (DALA) යනු ශ්‍රී ලංකාවේ ඩිජිටල් ණය සපයන්නන් සඳහා වූ එකම ස්වයං-නියාමන ආයතනයයි. DALA ආයතනය ආයතනික හැසිරීම් සංග්‍රහයක්, පැමිණිලි විසඳීමේ යාන්ත්‍රණයක් සහ පාරිභෝගික අධ්‍යාපන වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක කරයි. ඔවුන් මහ බැංකුව සමඟ සමීපව කටයුතු කරන්නේ අසාධාරණ ණය දීමේ භාවිතයන් පාලනය කිරීමටය. 2024 අගභාගයේදී හඳුන්වා දුන් පාරිභෝගික ආරක්ෂණ රෙගුලාසි මඟින් අභ්‍යන්තර පැමිණිලි යාන්ත්‍රණ සහ මහ බැංකුවේ අධීක්ෂණය යටතේ විකල්ප ආරවුල් විසඳීමේ ක්‍රම අනිවාර්ය කර ඇත. කෙසේ වෙතත්, වෙළඳපොළ නිරීක්ෂකයින් අනතුරු අඟවන්නේ, ලිහිල් ණය ඇගයීම් සහ අපැහැදිලි ගාස්තු හෙළිදරව් කිරීම් ණය ගැතියන් ණය උගුලකට හෙළිය හැකි බවයි.
ප්‍රධාන ණය යෙදුම් සහ ඒවායේ සේවා
ශ්‍රී ලංකාවේ ඩිජිටල් ණය වෙළඳපොළ තුළ ණය යෙදුම් 20 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් ක්‍රියාත්මක වේ. ඒවායින් සමහරක් පහත දැක්වේ:
- Loan Plus
- CashX
- Fino (Fino.lk)
- Crezu
- Binixo
- OnCredit
- HastyCredit
- Go Cash Plus
- Credify
- Monigo
- SOSO
- Robocash
- Genie
- PlayZone
- බැංකු ආශ්‍රිත යෙදුම් (කොමර්ෂල් බැංකු ඩිජිටල්, HNB ඩිජිටල් බැංකුකරණය, සම්පත් විශ්ව රීටේල්, ආදිය)
ප්‍රධාන ණය යෙදුම් දහයක සේවා විස්තර
පහත දැක්වෙන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රමුඛ පෙළේ ණය යෙදුම් දහයක සේවාවන් පිළිබඳ සංසන්දනාත්මක දළ විශ්ලේෂණයකි:
-
Loan Plus:
- ණය ප්‍රමාණය: රු. 5,000 – රු. 150,000
- වාර්ෂික පොලී අනුපාතය (APR): 5% – 24% (සාමාන්‍ය)
- ගාස්තු: සේවා ගාස්තු 1% – 4%, ප්‍රමාද ගාස්තු දිනකට 2%
- KYC: ජාතික හැඳුනුම්පත, ආදායම් සනාථ කිරීම, සෙල්ෆි ඡායාරූපය
- නියාමනය: CBSL බලපත්‍රලාභී, DALA සහතිකලත්
- Play Store ශ්‍රේණිගත කිරීම: 4.2
- විශේෂාංග: ශක්තිමත් සන්නාම පිළිගැනීම, නමුත් වැටුප් ලබන අයට වැඩි අවධානයක්.
-
CashX:
- ණය ප්‍රමාණය: රු. 1,000 – රු. 60,000
- වාර්ෂික පොලී අනුපාතය (APR): 15% – 36%
- ගාස්තු: පැතලි සේවා ගාස්තු 3%, එක් වරක් රෝල් ඕවර් කිරීමට අවසර ඇත.
- KYC: ජාතික හැඳුනුම්පත, බැංකු ගිණුම, දුරකථන OTP
- නියාමනය: CBSL ලියාපදිංචි, DALA සාමාජික.
- Play Store ශ්‍රේණිගත කිරීම: 4.3
- විශේෂාංග: ක්ෂණික ක්ෂුද්‍ර ණය, නමුත් උපරිම ණය ප්‍රමාණය සීමිතයි.
-
Fino (Fino.lk):
- ණය ප්‍රමාණය: රු. 3,000 – රු. 150,000
- වාර්ෂික පොලී අනුපාතය (APR): 12% – 40%
- ගාස්තු: 2% සැකසුම් ගාස්තු, දින 90-180 අතර නම්‍යශීලී කාල සීමාවන්.
- KYC: හැඳුනුම්පත උඩුගත කිරීම, දුරකථනය, මූලික ආදායම් තොරතුරු.
- නියාමනය: CBSL Sandbox හි ඇත.
- Play Store ශ්‍රේණිගත කිරීම: 4.1
- විශේෂාංග: පරිශීලක-හිතකාමී සංසන්දනාත්මක එන්ජිමක්, නමුත් අලුත් අයට ඉහළ ගාස්තු.
-
Crezu:
- ණය ප්‍රමාණය: රු. 200,000 දක්වා (හවුල්කරුවන් හරහා)
- වාර්ෂික පොලී අනුපාතය (APR): 5% – 36% (හවුල්කරුවන් හරහා)
- ගාස්තු: ණය ගැතියාට ගාස්තු නැත, හවුල්කාර ගාස්තු අදාළ වේ.
- KYC: තනි KYC හවුල්කරුවන්ට යොමු කෙරේ.
- නියාමනය: ක්‍රියාකරු බලපත්‍ර රහිත, හවුල්කරුවන් බලපත්‍රලාභී.
- Play Store ශ්‍රේණිගත කිරීම: N/A
- විශේෂාංග: ණය සංසන්දනාත්මක වේදිකාවක්, හොඳම අනුපාත ලබා දෙයි, නමුත් සෘජු පාලනයක් නොමැත.
-
Binixo:
- ණය ප්‍රමාණය: රු. 500 – රු. 60,000
- වාර්ෂික පොලී අනුපාතය (APR): 24% – 365%
- ගාස්තු: 5% සේවා ගාස්තු, ඉහළ රෝල් ඕවර් ගාස්තු.
- KYC: සෙල්ෆි මත පදනම් වූ KYC, බැංකු සම්බන්ධතාවය.
- නියාමනය: DALA සාමාජික, අපැහැදිලි ගාස්තු සඳහා CBSL අනතුරු ඇඟවීමක් (2025).
- Play Store ශ්‍රේණිගත කිරීම: 3.8
- විශේෂාංග: අතිශය වේගවත් අනුමැතිය, නමුත් අධික පිරිවැය සහ කීර්තිනාම ගැටලු.
-
OnCredit:
- ණය ප්‍රමාණය: රු. 2,000 – රු. 100,000
- වාර්ෂික පොලී අනුපාතය (APR): 18% – 30%
- ගාස්තු: 3% – 6% සේවා ගාස්තු, සංවිධානාත්මක ආපසු ගෙවීම.
- KYC: ජාතික හැඳුනුම්පත, රැකියා තොරතුරු, දුරකථන OTP.
- නියාමනය: CBSL ලියාපදිංචි.
- Play Store ශ්‍රේණිගත කිරීම: 4.0
- විශේෂාංග: පැහැදිලි උපකරණ පුවරු, නමුත් මන්දගාමී ගෙවීම්.
-
HastyCredit:
- ණය ප්‍රමාණය: රු. 1,000 – රු. 50,000
- වාර්ෂික පොලී අනුපාතය (APR): 20% – 45%
- ගාස්තු: 4% සේවා ගාස්තු, දිනකට 2% දඩය.
- KYC: සරල සෙල්ෆි + ජාතික හැඳුනුම්පත.
- නියාමනය: DALA සහතිකලත්, CBSL මාර්ගෝපදේශවලට අනුකූල වේ.
- Play Store ශ්‍රේණිගත කිරීම: 4.4
- විශේෂාංග: විශිෂ්ට පරිශීලක අත්දැකීම්, නමුත් ආක්‍රමණශීලී ණය අයකර ගැනීමේ ක්‍රම.
-
Go Cash Plus:
- ණය ප්‍රමාණය: රු. 3,000 – රු. 80,000
- වාර්ෂික පොලී අනුපාතය (APR): 15% – 36%
- ගාස්තු: 2.5% සේවා ගාස්තු, රෝල් ඕවර් නැත.
- KYC: බැංකු ගිණුම, ජාතික හැඳුනුම්පත, OTP.
- නියාමනය: බලපත්‍රලාභී, DALA සාමාජික.
- Play Store ශ්‍රේණිගත කිරීම: 3.9
- විශේෂාංග: විශ්වාසනීය ගෙවීම්, නමුත් යල් පැන ගිය පරිශීලක අතුරු මුහුණත.
-
Credify:
- ණය ප්‍රමාණය: රු. 200,000 දක්වා (හවුල්කරුවන් හරහා)
- වාර්ෂික පොලී අනුපාතය (APR): 5% – 365% (හවුල්කරුවන් හරහා)
- ගාස්තු: ණය ගැතියාට ගාස්තු නැත, හවුල්කාර ගාස්තු වෙනස් වේ.
- KYC: සියලුම ණය දෙන්නන් සඳහා තනි KYC.
- නියාමනය: ණය දෙන්නෙකු නොවේ, හවුල්කරුවන් බලපත්‍රලාභී.
- Play Store ශ්‍රේණිගත කිරීම: N/A
- විශේෂාංග: ණය සංසන්දනාත්මක වෙබ් අඩවියක්, පුළුල් ආවරණයක්, නමුත් සෘජු ණය දීමක් නොමැත.
-
Monigo:
- ණය ප්‍රමාණය: රු. 2,000 – රු. 200,000
- වාර්ෂික පොලී අනුපාතය (APR): 10% – 48%
- ගාස්තු: 1.5% ගාස්තු, මාස 12 දක්වා නම්‍යශීලී කාල සීමාවන්.
- KYC: OTP සමඟ සම්පූර්ණ ඩිජිටල් KYC.
- නියාමනය: CBSL Sandbox සහභාගී.
- Play Store ශ්‍රේණිගත කිරීම: 4.0
- විශේෂාංග: තරඟකාරී අනුපාත, නමුත් යෙදුම් ස්ථායීතා ගැටලු.
පාරිභෝගික අවදානම් සහ ආරක්ෂණ උපදෙස්
නියාමන ප්‍රගතියක් තිබුණද, ණය ගැතියන් තවමත් විවිධ අවදානම්වලට මුහුණ දෙයි:
- ඉහළ පොලී සහ සැඟවුණු ගාස්තු: සමහර යෙදුම් 300% ට වඩා වැඩි වාර්ෂික පොලී අනුපාත (APR) අය කරන අතර, ඒවා බොහෝ විට ණය ලබා ගැනීමේදී නිසි ලෙස හෙළිදරව් නොවේ.
- දත්ත පෞද්ගලිකත්ව ගැටළු: පුද්ගලික දත්ත තෙවන පාර්ශවීය හවුල්කරුවන් සමඟ හුවමාරු කර ගැනීම ඇතුළුව පුළුල් අවසරයන් ඉල්ලා සිටීම.
- ආක්‍රමණශීලී ණය අයකර ගැනීමේ ක්‍රම: අධික ලෙස මතක් කිරීම්, තෙවන පාර්ශවීය නියෝජිතයින් සම්බන්ධ කර ගැනීම සහ සමාජ මාධ්‍ය හරහා හිරිහැර කිරීම් වැනි ක්‍රියා.
- සීමිත ආරවුල් විසඳීම: DALA පැමිණිලි නාලිකා ලබා දුන්නද, විසඳීමේ කාල සීමාවන් නියාමන ප්‍රමිතීන් ඉක්මවිය හැකිය.
- ඩිජිටල් බැහැර කිරීම: ප්‍රමාණවත් මූල්‍ය දත්ත නොමැති (thin-file) ණය ගැතියන්ට අපැහැදිලි ණය ඇගයීම් හේතුවෙන් නොගැලපෙන ණය කොන්දේසි වලට මුහුණ දීමට සිදු විය හැකිය.
පාරිභෝගිකයින් සඳහා ප්‍රායෝගික නිර්දේශ
මෙම අවදානම් අවම කර ගනිමින් ඩිජිටල් ණය යෙදුම් වගකීමෙන් යුතුව භාවිතා කිරීම සඳහා පහත සඳහන් උපදෙස් අනුගමනය කරන්න:
- වාර්ෂික පොලී අනුපාත (APR) සහ ගාස්තු සංසන්දනය කරන්න: ණය අයදුම් කිරීමට පෙර මුළු පිරිවැය ඇස්තමේන්තු පාරදෘශ්‍ය ලෙස සංසන්දනය කිරීම සඳහා Credify හෝ Crezu වැනි සංසන්දනාත්මක වේදිකා භාවිතා කරන්න.
- බලපත්‍ර පරීක්ෂා කරන්න: නියාමන අධීක්ෂණය සහතික කිරීම සඳහා ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ ලියාපදිංචි සහ DALA සාමාජිකත්වය ඇති යෙදුම් තෝරා ගන්න.
- කොන්දේසි හොඳින් කියවන්න: සේවා ගාස්තු ව්‍යුහයන්, රෝල් ඕවර් දඩ මුදල් සහ පෙර ගෙවීමේ කොන්දේසි පිළිබඳව KYC ක්‍රියාවලියේදී හොඳින් අධ්‍යයනය කරන්න.
- පුද්ගලික දත්ත ආරක්ෂා කරන්න: යෙදුම් අවසරයන් අත්‍යවශ්‍ය දේට සීමා කරන්න; අනවශ්‍ය ප්‍රවේශයන් (සම්බන්ධතා, ගබඩාව) ඉල්ලා සිටින යෙදුම් වලින් වළකින්න.
- සන්නිවේදන වාර්තා තබා ගන්න: සාක්ෂි සඳහා ගිවිසුම්, ආපසු ගෙවීමේ කාලසටහන් සහ ඕනෑම පැමිණිලි අන්තර්ක්‍රියා වල තිරපිටපත් සුරකින්න.
ඩිජිටල් ණය යෙදුම් නූතන ජීවිතයේ අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් බවට පත්ව ඇතත්, ඒවා භාවිතා කිරීමේදී විචක්ෂණශීලී වීම ඉතා වැදගත් වේ. නිවැරදි තොරතුරු සහ අවබෝධය සමඟින්, ඔබට ඩිජිටල් ණය දීමේ ප්‍රතිලාභ ආරක්ෂිතව ලබා ගත හැකිය.
