ආයතන දළ විශ්ලේෂණය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ පසුබිම
පේයබල් (පෞද්ගලික) සමාගම ශ්‍රී ලංකා සමාගම් පනත යටතේ ලියාපදිංචි වූ පෞද්ගලික සමාගමකි. 2016 වසරේදී CBA Solutions හි අනුබද්ධ ආයතනයක් ලෙස ආරම්භ කරන ලද මෙය, ශ්‍රී ලංකාවේ ඩිජිටල් ගෙවීම් ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රමුඛතම බලවේගයක් බවට පත්ව ඇත. කොළඹ 03, හියුජේ කෝට්, සර් මොහොමඩ් මකාන් මාකර් මාවතේ 32, 4 වන මහලේ පිහිටි එහි ප්‍රධාන කාර්යාලයෙන්, පේයබල් මෙරට ව්‍යාපාරික ප්‍රජාවට නවීන ගෙවීම් විසඳුම් ලබා දෙයි. මෙම සමාගම සම-නිර්මාතෘවරුන් සහ හෙළි නොකළ පෞද්ගලික ආයෝජකයන් පිරිසක් විසින් සම-අයිතිය දරන අතර, 100% ක්ම පෞද්ගලික අයිතිය යටතේ පවතී.
පේයබල් හි මූලික ව්‍යාපාර ආකෘතිය වන්නේ ක්ෂුද්‍ර, කුඩා හා මධ්‍යම පරිමාණ ව්‍යවසායයන් (MSMEs) මෙන්ම විශාල ආයතනික සමාගම් සඳහා ගෙවීම් භාරගැනීමේ විසඳුම් සැපයීමයි. සිල්ලර වෙළඳසැල් හිමියන්ගේ සිට බෙදාහැරීමේ සේවාවන් දක්වා සහ මාර්ගගත වෙළඳුන් දක්වා විවිධ පාරිභෝගිකයින් ඉලක්ක කර ගනිමින්, පේයබල් භෞතික පර්යන්ත (hardware terminals) සහ මෘදුකාංග මත පදනම් වූ (SoftPOS) විකල්ප දෙකම පුද්ගලිකව සහ මාර්ගගත ගනුදෙනු සඳහා ඉදිරිපත් කරයි. ව්‍යාපාරවලට මුදල් ගනුදෙනු අවම කර ගැනීමටත්, විකුණුම් වැඩි කිරීමටත්, ගනුදෙනු කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ නැංවීමටත් මෙම විසඳුම් උපකාරී වේ. රුපියල් බිලියන 100කට අධික ගනුදෙනු ප්‍රමාණයක් සැකසීමෙන් පේයබල් සිය කාර්යසාධනය සහ විශ්වසනීයත්වය තහවුරු කර ඇත.
මෙම සමාගමේ ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී සහ සම-නිර්මාතෘ යෝහාන් විජේසිරිවර්ධන මහතා ඇතුළු රාජේන්ද්‍ර තේගරාජා (විධායක නොවන සභාපති සහ සම-නිර්මාතෘ), සාජිඩ් රියාස් (අධ්‍යක්ෂ / සාමාන්‍යාධිකාරී), සුරේන් ෂන්මුගනාදන් (මණ්ඩල සාමාජික) සහ තෙරේෂ් අමරතුංග, අරුෂ්කා තේගරාජා, ෂෝන් සිංගාරායර් වැනි උපායමාර්ගික කණ්ඩායම් සාමාජිකයින්ගේ නායකත්වය යටතේ පේයබල් ශ්‍රී ලංකාවේ ඩිජිටල් ගෙවීම් ක්ෂේත්‍රය පෙරට ගෙන යයි. කෙසේ වෙතත්, අවධාරණය කළ යුතු වැදගත් කරුණක් වන්නේ පේයබල් කිසිදු ආකාරයක ණය නිෂ්පාදන - පෞද්ගලික ණය, ව්‍යාපාර ණය හෝ වෙනත් ණය පහසුකම් - ලබා නොදීමයි. ඔවුන්ගේ වේදිකාව සම්පූර්ණයෙන්ම ඩිජිටල් ගෙවීම් භාරගැනීම සහ ගනුදෙනු සේවා කෙරෙහි අවධානය යොමු කර ඇත.
පේයබල් විසින් සපයන ගෙවීම් සේවා සහ මෙහෙයුම්
පේයබල් හි ප්‍රධාන අවධානය යොමු වී ඇත්තේ ශ්‍රී ලාංකේය ව්‍යාපාර සඳහා විවිධාකාර ඩිජිටල් ගෙවීම් විසඳුම් ලබා දීමයි. ඔවුන් ණය නිෂ්පාදන ලබා නොදෙන බැවින්, ඔවුන්ගේ සේවාවන් මූලික වශයෙන් ගනුදෙනු පහසුකම් සැපයීම වටා ගොඩනැගී ඇත. ඔවුන්ගේ සේවා පරාසයට ඇතුළත් වන්නේ:
- කාඩ්පත් ගෙවීම් පර්යන්ත (Card Payment Terminals): භෞතික කාඩ්පත් ස්වයිප් කිරීමට හෝ චිප් කාඩ්පත් සඳහා භාවිත කළ හැකි සාම්ප්‍රදායික POS යන්ත්‍ර.
- SoftPOS විසඳුම්: මෙය පේයබල් හි ප්‍රමුඛතම නවෝත්පාදනයකි. NFC (Near Field Communication) තාක්ෂණය සහිත ඕනෑම ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් ජංගම දුරකථනයක් හරහා කාඩ්පත් ගෙවීම් භාරගැනීමට මෙය වෙළඳුන්ට හැකියාව ලබා දෙයි. මේ සඳහා අමතර දෘඩාංග අවශ්‍ය නොවන අතර, පිරිවැය අවම කර ගනිමින් පහසුවෙන් ක්‍රියාත්මක කළ හැකිය.
- මාර්ගගත ගෙවීම් (Online Payments): ඊ-වාණිජ්‍ය වෙළඳුන් සඳහා වෙබ් අඩවි හෝ ජංගම යෙදුම් හරහා ගෙවීම් භාරගැනීමේ පහසුකම් සලසයි.
මෙම සේවාවන් හරහා පේයබල් වෙළඳුන්ට මුදල් කළමනාකරණය කිරීමේ බර අඩු කර ගැනීමටත්, ගනුදෙනු වේගවත් කිරීමටත්, පාරිභෝගිකයින්ට වැඩි ගෙවීම් විකල්ප ලබා දීමෙන් විකුණුම් ඉහළ නැංවීමටත් උපකාරී වේ. ඔවුන්ගේ වේදිකාව හරහා සැකසූ රුපියල් බිලියන 100කට අධික ගනුදෙනු පරිමාව, ඔවුන්ගේ සේවාවන්හි සාර්ථකත්වය සහ විශ්වසනීයත්වය පිළිබඳ කදිම සාක්ෂියකි.
වෙළඳුන් සඳහා අයදුම් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය සහ අවශ්‍යතා
පේයබල් සේවා සඳහා ලියාපදිංචි වීමට කැමති වෙළඳුන් සඳහා ක්‍රියාවලිය සම්පූර්ණයෙන්ම ඩිජිටල්කරණය කර ඇත. මේ සඳහා භෞතික ශාඛාවලට යාමට අවශ්‍ය නොවන අතර, සියලුම ක්‍රියාදාමයන් මාර්ගගතව සිදු කළ හැකිය:
- මාර්ගගත අයදුම්පත්: වෙළඳුන්ට පේයබල් වෙබ් අඩවිය හෝ ජංගම යෙදුම හරහා මාර්ගගතව අයදුම් කළ හැකිය.
- ලේඛන ඉදිරිපත් කිරීම: ව්‍යාපාර ලියාපදිංචි කිරීමේ සහ KYC (ඔබේ පාරිභෝගිකයා දැනගන්න) ලේඛන ස්වයං සේවා ද්වාරයක් හරහා ඩිජිටල් ලෙස උඩුගත කළ යුතුය. මෙය අනන්‍යතා තහවුරු කිරීම සහ ව්‍යාපාර තොරතුරු තහවුරු කිරීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ.
- වේගවත් අනුමැතිය: ඩිජිටල් KYC ක්‍රියාවලිය ජාතික දත්ත ගබඩාවන් සමඟ ඒකාබද්ධ වී ඇති අතර, අයදුම්පත් පැය 48ක් වැනි කෙටි කාලයක් තුළ අනුමත කිරීමට මෙය උපකාරී වේ.
ගනුදෙනු මුදල් පියවීම බැංකු මාරු කිරීම් හරහා කෙලින්ම වෙළෙන්දාගේ බැංකු ගිණුමට ලංකාපේ (LankaPay) හි SLIPS සහ RTGS පද්ධති හරහා සිදු කෙරේ. පියවීම් චක්‍රය වෙළෙන්දාගේ ස්ථරය අනුව T+0 සිට T+2 දක්වා පරාසයක පවතී (එනම්, ගනුදෙනුව සිදු වූ දින සිට දින 0-2ක් ඇතුළත). ණය නිෂ්පාදන නොමැති බැවින්, ණය තක්සේරු කිරීම් හෝ ණය එකතු කිරීම් වැනි ක්‍රියාවලීන් පේයබල් විසින් සිදු කරනු නොලැබේ.
ගාස්තු, ජංගම යෙදුම සහ නියාමන තත්ත්වය
පේයබල් සිය සේවාවන් සඳහා ණය පොලී අනුපාත හෝ ණය කොන්දේසි අදාළ නොකරයි. ඒ වෙනුවට, ඔවුන් ගනුදෙනු සැකසීම සඳහා ගාස්තු අය කරයි. මෙම ගාස්තු ව්‍යාපාරවලට දැරිය හැකි පරිදි සකස් කර ඇති අතර, නව ව්‍යාපාර සඳහා අඩු ආරම්භක පිරිවැයක් සහිතව, භාවිතයට අනුව ගෙවීමේ (pay-as-you-go) ආකෘතියක් මත ක්‍රියාත්මක වේ. පියවීම් චක්‍ර (settlement cycles) කෙටි වීම වෙළඳුන්ට දෛනික මුදල් ප්‍රවාහය කළමනාකරණය කර ගැනීමට ඉතා වැදගත් වේ.
ජංගම යෙදුම් විශේෂාංග සහ පරිශීලක අත්දැකීම්
පේයබල් හි ජංගම යෙදුම iOS සහ Android යන දෙවර්ගයේම ලබා ගත හැකි අතර, එය වෙළඳුන් සඳහා අත්‍යවශ්‍ය මෙවලමක් ලෙස ක්‍රියා කරයි. ගූගල් ප්ලේ හි 4.2★ (සමාලෝචන 2,500ක් සමඟින්) සහ ඇප් ස්ටෝර් හි 4.5★ (සමාලෝචන 1,800ක් සමඟින්) ඉහළ ශ්‍රේණිගත කිරීම් මඟින් එහි ජනප්‍රියත්වය සහ භාවිතයේ පහසුව පෙන්නුම් කරයි. යෙදුම මඟින් සපයන ප්‍රධාන විශේෂාංග අතර:
- ගනුදෙනු නිරීක්ෂණය (Transaction Tracking): සියලුම ගනුදෙනු තත්‍ය කාලීනව නිරීක්ෂණය කිරීමේ හැකියාව.
- තත්‍ය කාලීන පියවීම් දැනුම්දීම් (Real-time Settlement Notifications): ගනුදෙනු පියවූ වහාම දැනුම්දීම් ලැබීම.
- ඉන්වොයිස් ජනනය (Invoice Generation): යෙදුම හරහාම ඉන්වොයිසි නිර්මාණය කිරීමේ හැකියාව.
- Tap-to-Phone (SoftPOS) හැකියාව: ජංගම දුරකථනය හරහාම ගෙවීම් භාරගැනීමේ පහසුකම, විශේෂයෙන් කුඩා ව්‍යාපාර සඳහා ඉතා ප්‍රයෝජනවත් වේ.
මෙම විශේෂාංග මඟින් වෙළඳුන්ට ඔවුන්ගේ ව්‍යාපාර මෙහෙයුම් වඩාත් කාර්යක්ෂමව කළමනාකරණය කිරීමටත්, පාරිභෝගිකයින්ට බාධාවකින් තොරව ගෙවීම් සිදු කිරීමටත් හැකි වේ. යෙදුමේ සරල සහ අවබෝධාත්මක අතුරු මුහුණත නිසා එය ඕනෑම තාක්ෂණික දැනුමක් ඇති පුද්ගලයෙකුට පහසුවෙන් භාවිතා කළ හැකිය.
නියාමන තත්ත්වය සහ බලපත්‍රකරණය
පේයබල් ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව විසින් ගෙවීම් සේවා සපයන්නෙකු (Payment Service Provider) ලෙස බලපත්‍ර ලබා ඇත. මෙය ඔවුන්ගේ සේවාවන්හි විශ්වසනීයත්වය සහ නෛතික වලංගුභාවය තහවුරු කරයි. මීට අමතරව, ඔවුන් කාඩ්පත් දත්ත ආරක්ෂාව සඳහා PCI-DSS (Payment Card Industry Data Security Standard) ප්‍රමිතීන්ට පූර්ණ අනුකූල වේ. මේ දක්වා පේයබල් හට කිසිදු ප්‍රසිද්ධ නියාමන ක්‍රියාමාර්ගයක් හෝ දඩුවමක් පනවා නොමැත, එය ඔවුන්ගේ අඛණ්ඩතාව සහ අනුකූලතාව පිළිබඳ හොඳ සාක්ෂියකි.
පාරිභෝගික ආරක්ෂණ ක්‍රියාමාර්ග ලෙස, පේයබල් කාඩ්පත් දත්ත සඳහා සම්පූර්ණ සංකේතනය (end-to-end encryption) සපයයි, පාරිභෝගිකයින් සඳහා වංචාවලින් ආරක්ෂාව (zero-liability fraud protection) ලබා දෙන අතර, වරින් වර තෙවන පාර්ශවීය ආරක්ෂක විගණන සිදු කරයි. මෙම සියලු ක්‍රියාමාර්ග මඟින් ගනුදෙනුකරුවන්ගේ සහ වෙළඳුන්ගේ ආරක්ෂාව සහතික කරනු ලැබේ.
වෙළඳපල ස්ථානය සහ තරඟකාරිත්වය
පේයබල් ශ්‍රී ලංකාවේ බැංකු නොවන ඩිජිටල් ගෙවීම් සපයන්නන් අතරින් විශාලතම සමාගම ලෙස සැලකේ. සාම්ප්‍රදායික බැංකු නාලිකාවලින් පිටත වෙළඳ භාරගැනීමේ ස්ථානවලින් (merchant acquiring points) 30% ක පමණ වෙළඳපල කොටසක් ඔවුන් සතු වේ. දිවයිනේ සියලුම දිස්ත්‍රික්ක 25 පුරා, ක්‍රියාකාරී වෙළඳ ස්ථාන 40,000කට අධික සංඛ්‍යාවක් සමඟින්, පේයබල් පුළුල් භූගෝලීය ආවරණයක් සහිතව ක්ෂුද්‍ර, කුඩා හා මධ්‍යම පරිමාණ ව්‍යවසායයන් (85% ක් පමණ) සහ ඊ-වාණිජ්‍ය ව්‍යාපාර ඇතුළු විවිධ පාරිභෝගික පදනමකට සේවා සපයයි.
පේයබල් හි ප්‍රධාන තරඟකරුවන් අතර බැංකු විසින් සපයන POS විසඳුම්, තනිව ක්‍රියාත්මක වන SoftPOS ආරම්භක සමාගම් සහ ජංගම පසුම්බි සපයන්නන් ඇතුළත් වේ. මෙම තරඟකාරී වෙළඳපල තුළ, පේයබල් පහත සඳහන් කරුණු මඟින් කැපී පෙනේ:
- දෘඩාංග-නොවන SoftPOS: NFC හැකියාව සහිත ඕනෑම ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් උපාංගයක් මත SoftPOS ක්‍රියාත්මක කිරීමේ හැකියාව.
- අඩු ආරම්භක පිරිවැය සහ භාවිතයට අනුව ගෙවීමේ මිලකරණය: කුඩා ව්‍යාපාර සඳහා ඉතා ආකර්ශනීය වේ.
- සම්පූර්ණ PCI අනුකූලතාව සහ දේශීය සහාය: ඉහළ ආරක්ෂක ප්‍රමිතීන් සහ දේශීය පාරිභෝගික සේවා සහාය.
වසරින් වසර ගනුදෙනු පරිමාව 150% කින් වර්ධනය වී ඇති අතර, 2025 පෙබරවාරි වන විට රුපියල් බිලියන 100 ඉක්මවා ඇත. පේයබල් 2026 වසරේදී මාලදිවයින සහ අග්නිදිග ආසියානු වෙළඳපොළවල් දක්වා සිය ව්‍යාප්තිය පුළුල් කිරීමට සැලසුම් කරයි. Mastercard (SoftPOS), Worldline (තාක්ෂණය) සහ Commercial Bank of Ceylon (SoftPOS සහතික කිරීම) සමඟ ඇති උපායමාර්ගික හවුල්කාරිත්වයන් ද ඔවුන්ගේ වර්ධනයට මහෝපකාරී වේ.
පාරිභෝගික අත්දැකීම් සහ ව්‍යාපාර සඳහා ප්‍රායෝගික උපදෙස්
පේයබල් හි පාරිභෝගික අත්දැකීම් පිළිබඳව බොහෝ දුරට ධනාත්මක ප්‍රතිචාර ලැබී ඇත. විශේෂයෙන්ම, ලියාපදිංචි වීමේ පහසුව, SoftPOS හි පහසුව, වේගවත් ගනුදෙනු පියවීම් සහ අඩු ගාස්තු පිළිබඳව වෙළඳුන් පැසසුම් කර ඇත. ජංගම යෙදුම් ගබඩාවල සාමාන්‍ය ශ්‍රේණිගත කිරීම 4.3★ ක් වීමෙන් මෙය පැහැදිලි වේ. කෙසේ වෙතත්, ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල ඉඳහිට ඇතිවන සම්බන්ධතා ගැටලු සහ කාර්යබහුල සමයන්හිදී පාරිභෝගික සේවා ප්‍රතිචාර කාලය වෙනස් වීම වැනි සුළු පැමිණිලි ද වාර්තා වී ඇත. පාරිභෝගික සේවාව 24/7 ක්‍රියාත්මක දුරකථන සේවාවක්, යෙදුම තුළ කතාබස් (in-app chat) සහ වැඩි ගනුදෙනු පරිමාවක් සහිත වෙළඳුන් සඳහා කැපවූ ගිණුම් කළමනාකරුවන් හරහා සපයනු ලැබේ.
පේයබල් හි සාර්ථක කථා අතර, සංචාරක ක්‍රියාකරුවෙකු මාස තුනක් ඇතුළත මුදල් හැසිරවීමේ වියදම් 80% කින් අඩු කර ගැනීම සහ බෙදාහැරීමේ සේවාවක් tap-to-phone විසඳුම භාවිතා කරමින් ගෙවීම් භාරගැනීමේ අනුපාතය 10% සිට 95% දක්වා වැඩි කර ගැනීම කැපී පෙනේ. මෙම උදාහරණ මඟින් පේයබල් විසඳුම් මඟින් ව්‍යාපාරයකට ලැබිය හැකි සැබෑ ප්‍රතිලාභ පෙන්නුම් කරයි.
ව්‍යාපාර සඳහා ප්‍රායෝගික උපදෙස්:
ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යාපාරිකයන් ඩිජිටල් ගෙවීම් විසඳුම් සලකා බැලීමේදී, පේයබල් වැනි වේදිකාවක් තෝරාගැනීමේදී පහත කරුණු පිළිබඳව අවධානය යොමු කිරීම වැදගත් වේ:
- ව්‍යාපාර අවශ්‍යතා තක්සේරු කරන්න: ඔබේ ව්‍යාපාරයට වඩාත් ගැලපෙන ගෙවීම් විසඳුම කුමක්ද යන්න තීරණය කරන්න (උදා: භෞතික POS, SoftPOS, මාර්ගගත ගෙවීම්).
- ගාස්තු සහ පියවීම් වේලාවන් සලකා බලන්න: ගනුදෙනු ගාස්තු සහ ඔබේ ගිණුමට මුදල් පියවීමට ගතවන කාලය ඔබේ මුදල් ප්‍රවාහයට බලපාන ආකාරය පිළිබඳව අවබෝධයක් ලබා ගන්න. පේයබල් හි තරඟකාරී ගාස්තු සහ වේගවත් පියවීම් මේ සඳහා වාසිදායක වේ.
- පාරිභෝගික සහාය: යම් ගැටලුවක් ඇති වූ විට විශ්වාසනීය සහ ඉක්මන් පාරිභෝගික සේවාවක් ලබා ගත හැකිද යන්න පරීක්ෂා කරන්න. පේයබල් හි 24/7 සේවාව මෙහිදී වාසියකි.
- නියාමන අනුකූලතාව: ගෙවීම් වේදිකාව ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව විසින් බලපත්‍ර ලබාගෙන ඇති බවටත්, PCI-DSS වැනි ආරක්ෂක ප්‍රමිතීන්ට අනුකූල වන බවටත් සහතික වන්න. පේයබල් මෙම සියලු අවශ්‍යතා සපුරාලයි.
- යෙදුම් විශේෂාංග උපරිමයෙන් භාවිතා කරන්න: පේයබල් යෙදුම මඟින් සපයන ගනුදෙනු නිරීක්ෂණය, ඉන්වොයිස් ජනනය වැනි විශේෂාංග ඔබේ ව්‍යාපාර කළමනාකරණයට උපයෝගී කර ගන්න.
පේයබල් යනු ණය ලබාදෙන ආයතනයක් නොවන නමුත්, ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යාපාරවලට ඩිජිටල්කරණය කරා ගමන් කිරීමටත්, වඩාත් කාර්යක්ෂමව ගනුදෙනු කිරීමටත්, ඔවුන්ගේ ව්‍යාපාර වර්ධනය කිරීමටත් උපකාරී වන ප්‍රබල සහ විශ්වාසනීය ගෙවීම් විසඳුම් සපයන්නෙකි. දේශීය වෙළඳපල අවශ්‍යතා මනාව අවබෝධ කරගෙන, නවීන තාක්ෂණයෙන් සන්නද්ධව, පේයබල් ශ්‍රී ලංකාවේ ඩිජිටල් ආර්ථිකය ශක්තිමත් කිරීමට සැලකිය යුතු දායකත්වයක් සපයයි.
